TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ
BAN QUẢN LÝ DI TÍCH
TỈNH NGHỆ AN

Ngày 01/12/2020 UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với các Sở, Ban, Ngành của tỉnh và UBND huyện Nam Đàn long trọng tổ chức lễ đón nhận bằng di tích quốc gia đặc biệt đình Hoành Sơn. Về tham dự buổi lễ long trọng này có các đồng chí: Bùi Đình Long – Phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An; Trần Thị Mỹ Hạnh – Uỷ ban BCH Đảng bộ Tỉnh, Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Nghệ An; Nguyễn Thị Hồng Hoa – Uỷ viên BCH Đảng bộ Tỉnh, Bí thư huyện uỷ Nam Đàn.

Đình Hoành Sơn thuộc xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, được xây dựng vào thời Lê Trung hưng để làm nơi sinh hoạt cộng đồng và thờ Thành hoàng làng Lý Nhật Quang.

Lý Nhật Quang là Hoàng tử thứ 8 của vua Lý Thái Tổ, Tri châu đầu tiên của xứ Nghệ. Ngài đã có nhiều cống hiến to lớn cho mảnh đất này về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng... Ngài mất ngày 17 tháng 12 năm Đinh Dậu (1057), thi hài được an táng tại núi Quả (nay thuộc xã Bồi Sơn, huyện Đô Lương). Ở xứ Nghệ rất nhiều nơi thờ Ngài, trong đó có đình Hoành Sơn. Hiện nay, tại đình còn phối thờ Tứ Vị Thánh Nương và các vị Chư Phật.

Đình gồm 02 tòa Bái đình và Hậu đình, trong đó, nghệ thuật chạm khắc tập trung ở Đại đình, được đánh giá là một trong những ngôi đình cổ đẹp nhất miền Trung và là một trong những công trình tín ngưỡng“đặc sắc nhất trong các đền đài mang tính chất tôn giáo của người An Nam”. Nghệ thuật chạm khắc tại đây đạt đến trình độ tinh xảo với mật độ chạm khắc dày đặc, đề tài phong phú, đa dạng, ngoài hình tượng “tứ linh”, “tứ quý” còn xuất hiện nhiều hình tượng là các điển tích thâm thúy như “Thành Thang sính Y Doãn”, “Văn Vương nghinh Thái Công”, “Đại Thánh phá trời”…Đặc biệt, trong khi các đề tài dân dã hầu như không còn ở thế kỷ XVIII thì tại di tích này, các hình tượng đó vẫn phổ biến và được thể hiện rất sinh động như “chèo thuyền”, “đi cấy” , “thưởng trà”, “câu cá”…. Một điều thú vị nữa ở ngôi đình này, đó là sự lặp đi lặp lại của một số hình ảnh như “phượng hàm thư”, “chèo thuyền”, “vinh quy bái tổ”… giữa ba bộ vì phía Tây Bắc và ba bộ vì phía Đông Nam, một mặt, nó góp phần bổ trợ và tôn vinh lẫn nhau nhưng mặt khác nó thể hiện trình độ, tay nghề và khả năng thẩm mỹ của hai tốp thợ, gợi cho chúng ta liên tưởng đến câu chuyện xây đình.

Trước đó, đêm 30/11/2020, tại buổi lễ kỷ niệm 990 năm danh xưng Nghệ An, bằng xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia đặc biệt đình Hoành Sơn đã được Lãnh đạo Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch trao cho đồng chí Trần Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Nghệ An và đồng chí Nguyễn Hồng Sơn - Chủ tịch UBND huyện Nam Đàn.

Việc Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định xếp hạng di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia đặc biệt đình Hoành Sơn là sự ghi nhận và tôn vinh xứng đáng cho những giá trị đang được lưu giữ tại di tích./.

Ngô Lâm