TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ
BAN QUẢN LÝ DI TÍCH
TỈNH NGHỆ AN

Lịch sử là dòng chảy bền bỉ, là mạch nguồn tinh thần nuôi dưỡng tâm hồn dân tộc qua bao thế hệ. Đối với Việt Nam – một đất nước từng trải qua bao cuộc chiến tranh giữ nước đầy gian khổ nhưng cũng hào hùng – việc giáo dục lịch sử, đặc biệt là giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, lại càng trở nên cấp thiết. Trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa ngày nay, khi trẻ em có nhiều cơ hội tiếp cận với văn hóa nước ngoài, thì việc gìn giữ bản sắc dân tộc, khơi dậy lòng tự hào về cội nguồn lại càng phải được quan tâm đúng mức. Một trong những phương pháp thiết thực và hiệu quả để làm được điều đó chính là tổ chức cho trẻ em tham gia các hoạt động tại những "địa chỉ đỏ" – các di tích lịch sử cách mạng gắn liền với những trang sử vàng của dân tộc.
Thứ nhất, địa chỉ đỏ là nơi giúp trẻ em tiếp cận lịch sử một cách sinh động và sâu sắc hơn. Trong môi trường học đường, lịch sử thường được truyền tải qua sách vở, bài giảng, hình ảnh tĩnh. Tuy nhiên, với trẻ em – lứa tuổi còn non nớt về tư duy trừu tượng và khả năng cảm thụ – thì việc học thông qua trải nghiệm thực tế luôn đem lại hiệu quả cao hơn. Khi các em được tận mắt nhìn thấy hiện vật, được lắng nghe những câu chuyện từ chính những nhân chứng lịch sử, hay đơn giản là được bước chân lên những vùng đất thiêng liêng như khu căn cứ cách mạng, nghĩa trang liệt sĩ, nhà tù thực dân, bảo tàng chiến tranh..., kiến thức không còn là những con chữ khô khan, mà trở thành những hình ảnh sống động, những cảm xúc chân thật. Qua đó, trẻ không chỉ "học để biết", mà còn "học để cảm", "học để nhớ" và "học để biết trân quý".

Thứ hai, những chuyến đi đến địa chỉ đỏ là cơ hội nuôi dưỡng lòng yêu nước và tinh thần trách nhiệm ở trẻ em.Những câu chuyện về sự hy sinh thầm lặng của các chiến sĩ cách mạng như Lê Hồng Phong,Võ Thị Sáu, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Thị Minh Khai, hay những tấm gương kiên cường vượt ngục, chịu đòn tra tấn của thực dân tại Côn Đảo, Hỏa Lò... không chỉ là những dấu son trong lịch sử, mà còn là bài học đạo đức, bài học về lý tưởng sống cho thế hệ trẻ. Khi các em hiểu rằng nền độc lập hôm nay được đánh đổi bằng máu xương của biết bao thế hệ cha ông, các em sẽ học được sự biết ơn, học cách sống có trách nhiệm, biết yêu thương đất nước, trân trọng hòa bình, và từ đó hình thành lý tưởng sống cao đẹp. Trong một xã hội mà lối sống thực dụng, hưởng thụ có thể len lỏi vào từng nếp nghĩ trẻ thơ, thì chính những chuyến đi về nguồn ấy là "liều vaccine tinh thần", giúp các em được "gột rửa", được chạm đến những giá trị thiêng liêng và cao quý của dân tộc.

Thứ ba, tham gia các hoạt động tại địa chỉ đỏ cũng là cách rèn luyện kỹ năng, tinh thần tập thể và khả năng cảm thụ văn hóa cho trẻ em. Những hoạt động như tham quan, dã ngoại, tham gia các trò chơi tái hiện lịch sử, nghe kể chuyện về anh hùng dân tộc, thắp hương tưởng niệm liệt sĩ… không chỉ giúp các em mở rộng hiểu biết, mà còn rèn luyện tính tự giác, kỷ luật, sự đoàn kết và kỹ năng ứng xử trong tập thể. Ngoài ra, đây cũng là dịp để trẻ em thực hành đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ người trồng cây”, giúp các em hình thành nhân cách tốt đẹp từ những hành động nhỏ bé nhưng giàu ý nghĩa nhân văn.

Thứ tư, địa chỉ đỏ là điểm kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và tương lai. Trẻ em hôm nay chính là chủ nhân của đất nước ngày mai. Nếu không hiểu lịch sử, không biết trân trọng những giá trị truyền thống, các em sẽ khó có thể xây dựng một tương lai bền vững. Việc giáo dục lịch sử không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, mà là trách nhiệm của toàn xã hội, của mỗi gia đình. Những buổi tham quan về nguồn sẽ hiệu quả hơn khi có sự đồng hành của cha mẹ, thầy cô – những người định hướng và truyền cảm hứng cho trẻ bằng chính sự nghiêm túc và tôn kính với lịch sử.

Tuy nhiên, để các hoạt động tại địa chỉ đỏ thực sự phát huy tác dụng, cần tránh tổ chức một cách hình thức, chiếu lệ. Các chương trình phải được thiết kế phù hợp với lứa tuổi, có tính tương tác, sáng tạo, kết hợp giữa vui chơi và học tập. Việc kết hợp công nghệ (như thực tế ảo, audio guide, clip hoạt hình lịch sử...) vào tham quan di tích cũng là hướng đi cần thiết để thu hút sự quan tâm của trẻ em trong thời đại số hóa. Kết luận: Lịch sử là tài sản tinh thần vô giá của dân tộc, và trẻ em – thế hệ tương lai – chính là những người kế thừa, giữ gìn và phát huy giá trị đó. Việc đưa các em đến với những địa chỉ đỏ cách mạng không chỉ đơn thuần là một hoạt động ngoại khóa, mà còn là một cách giáo dục sâu sắc và nhân văn. Đó là hành trình gieo hạt giống yêu nước vào tâm hồn trẻ, để những mầm non hôm nay lớn lên trong ý thức tự hào, trách nhiệm và khát vọng xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh. Một dân tộc mạnh là dân tộc không quên cội nguồn. Một thế hệ mạnh là thế hệ biết trân trọng lịch sử và hướng tới tương lai bằng sự biết ơn sâu sắc đối với quá khứ.

Công Nam