TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ
BAN QUẢN LÝ DI TÍCH
TỈNH NGHỆ AN

Hôm nay ngày mùng 1 tháng Tư năm Ất Tỵ là ngày đầu tháng Tư cũng là ngày giỗ của cụ bà Thái Thị Huyên - người vợ cả của cụ Phan Bội Châu. Nhân dịp này, Ban quản lý di tích Nghệ An đã tổ chức lễ giỗ cho cụ bà ấm cúng, trang trọng, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với người vợ tần tảo, giàu đức hy sinh của nhà chí sỹ!

Tham dự buổi lễ còn có  sự tham gia của Lãnh đạo và cán bộ Viện kiểm sát nhân dân huyện Nam Đàn.

Bà Thái Thị Huyên (1866 - 1936) là vợ đầu của nhà chí sĩ Phan Bội Châu. Qua lời kể chuyện của cụ Phan, bà có thể được xem là biểu tượng của thế hệ phụ nữ Việt Nam theo truyền thống Nho phong ngày xưa, âm thầm gian khổ gánh vác toàn bộ công việc gia đình, để chồng có thể dồn mọi nỗ lực lo việc đất nước.

Năm 1936, nghe tin bà sắp mất, từ Bến Ngự, Huế, cụ Phan Bội Châu gửi về bà một câu đối bằng chữ Hán:

“Trấp niên dư cầm sắc bất tương văn, khổ vũ thê phong, chi ảnh vi phu, nhật hướng sằn nhi huy nhiệt lệ;

Cửu tuyền hạ băng thân như kiến vấn, di sơn điền hải, hữu thùy tương bá, thiên xai lão hán bả không quyền”.

Tạm dịch:

Hai mươi năm đàn nhịp không hòa, gió thảm mưa sầu, lấy ảnh làm chồng, ngày ngóng đàn con tuôn giọt lệ;

Dưới chín suối bạn bè gặp hỏi, dời non lấp biển, có ai giúp mợ, trời ghen thân lão nắm tay không.

Rồi khi nghe tin  bà đã từ trần, cụ không về được mà khóc bà qua câu đối bằng chữ Quốc ngữ như sau:

“Tình cờ động khách năm châu, hơn ba mươi năm chồng có như không, cố đứng vững mới ghê, nuốt đắng ngậm cay tròn đạo mẹ;

Khen khéo giữ bốn đức, gần bảy mươi tuổi sống đau hơn thác, thôi về mau cho khỏe, đền công trả nợ nặng vai con".

Lệ Thu