TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ
BAN QUẢN LÝ DI TÍCH
TỈNH NGHỆ AN

Đền Mai Bảng (phường Nghi Thủy, TX. Cửa Lò) thờ tướng Lê Khôi, Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, Thủy tinh Phu Nhân và 6 vị khai cơ lập làng, các vị này tạo cuộc sống và phù hộ độ trì cho cư dân nghề biển, nghề nông cho nhân dân, khích lệ việc học hành mở mang dân trí.
Nhân dân địa phương lập đền thờ vừa để ghi nhớ công ơn, cũng là để cầu mong các vị thần bảo hộ, che chở cho cuộc sống của nhân dân được ấm no, hạnh phúc. Đặc trưng của ngư dân vùng ven biển là thường lênh đênh trên sông nước, cuộc sống mưu sinh nơi đầu sóng ngọn gió luôn phải trông cậy vào thiên nhiên. Vì vậy, cứ mỗi chuyến ra khơi, ngư dân địa phương kính thỉnh các vị thần tại đền Mai Bảng, cầu mong các ngài phù hộ cho các thuyền ra khơi vào lộng được bình yên và tôm cá đầy khoang.

Căn cứ gia phả họ Trần ở xã Nghi Thủy, tài liệu kiểm kê năm 1964 lưu tại Ban Quản lý Di tích và Danh thắng Nghệ An và lạc khoản ở nhà Trung điện cho biết đền Mai Bảng xây dựng năm 1780, lúc đó chỉ là một ngôi nhà nhỏ 1 gian bằng tranh tre nứa. Đến thời Nguyễn, đền Mai Bảng được tôn tạo với quy mô lớn, gồm 3 tòa, bố cục kiểu chữ tam.
Hiện nay, đền có khuôn viên rộng, thoáng đãng 1.098,8m2, là cơ sở tốt phục vụ các kỳ lễ truyền thống. Đền còn lưu giữ ngôi trung điện nguyên bản và nhiều đồ tế khí cổ có giá trị như hương án, bàn thờ, câu đối, đại tự, long ngai, bài vị, lư hương, mâm cỗ bồng... được các nghệ nhân xưa chạm trổ tỉ mỉ, kỹ thuật đạt đến trình độ cao, tạo nên những bức tranh đẹp mắt, sinh động.
Qua các nhân vật được thờ và hiện vật, câu đối, đại tự, sắc phong, bài vị, đặc biệt là 13 đạo sắc gốc hết sức quý giá, là nguồn tài liệu gốc giúp hậu thế nghiên cứu về các giai đoạn lịch sử của làng Mai Bảng là minh chứng cho sự tồn tại lâu đời của đền, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
Vào các ngày sóc, vọng, dịp Tết Cổ truyền, nhân dân trong làng Mai Bảng tới đền thắp hương, thờ cúng. Đặc biệt, mỗi năm đền Mai Bảng diễn ra hai lễ hội lớn vào ngày 12/2 (âm lịch) và 3 tháng 5 (âm lịch). Lễ hội dịp đầu năm vào ngày 12/2 (âm lịch), ngày thành lập làng, vừa là dịp lễ cầu ngư, nhân dân trong làng tề tựu đông đủ, tổ chức các hoạt động tế lễ nghiêm trang.
Đền Mai Bảng là địa điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh có ý nghĩa. Các hoạt động tại di tích hàng năm vào dịp đấu xuân, những ngày sóc, vọng, vào ngày 12 tháng 2 âm lịch là ngày lễ cầu yên, cầu ngư mang đậm dấu ấn văn hóa đặc sắc, nhân dân xa gần tụ hội hội về đền tổ chức lễ tượng niệm, lễ rước để bày tỏ lòng thành kính, biết ơn với các bậc tiền nhân.
Hiện nay, theo Quyết định số 1017/QĐUBND.VH ngày 01/04/2011 của Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An về việc: phân cấp quản lý các di tích lịch sử, văn hoá, danh thắng trên địa bàn tỉnh Nghệ An, đền Mai Bảng được đặt dưới sự quản lý trực tiếp của UBND Phường Nghi Thủy.
Căn cứ vào nội dung giá trị của di tích, năm 2012, đền Mai Bảng được UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định: di tích Lịch sử cấp tỉnh. Năm 2016, di tích đền Mai Bảng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra quyết định là di tích lịch sử cấp Quốc gia.